De complexe verhouding tussen leer en duurzaamheid
Om klimaatneutraliteit te bereiken moeten we vanaf nul beginnen. Her-denken en her-maken. Verkennen, ontwikkelen, en vergelijken. In de beslissingsfase voor welke materialen we gebruiken en hoe we ze gebruiken in onze ontwerpen, moet duurzaamheid voorop staan. Later in het proces wordt het veel moeilijker om bij te sturen. Het moet mee in overweging zijn genomen van in het begin.
Maar eerst moeten we ons afvragen: wat beschouwen we als ‘duurzaam materiaal’? En hoe bepalen we dat? Volgens het centrum van duurzame materialen Rutgers is een materiaal duurzaam als het geproduceerd kan worden in de vereiste volumes zonder niet-hernieuwbare hulpbronnen te eroderen en zonder het gevestigde evenwicht van het milieu of belangrijke stelsels van natuurlijke hulpbronnen te verstoren.
Sommige sectoren hinken erg achterop wat duurzaamheid betreft. Andere, zoals de modesector, lopen dan weer voorop. Veel modebedrijven zijn bezig met het onderzoeken, ontwikkelen en gebruiken van nieuwe, duurzame materialen in hun producten, zoals algen, mycelium, en cactus.
Opvallend, zowel in de mode- als in de automobielsector, is één materiaal al die jaren een constante gebleven door zijn inherente kwaliteit en hoge functionaliteit: leer. Tegelijkertijd is de noodzaak om leer te vervangen door een duurzamer alternatief duidelijker dan ooit door het risico op schendingen van dierenwelzijn, vervuiling en uitstoot en door de groeiende vegan populatie. Leerachtige materialen zijn daardoor in opmars. Ondertussen zijn er al zeker meer dan twintig verschillende alternatieven op de markt. Sommige zijn gemaakt van natuurlijke materialen zoals ananas, paddenstoelen of schors, andere zijn gebaseerd op plastic, zoals pvc, microvezelleer en polyurethaan.
“Polestar volgt de innovaties voor leeralternatieven van dichtbij op”, vertelt Head of Sustainability Fredrika Klarén. “Tot nu toe zijn er jammer genoeg nog geen geschikte alternatieven voor autozetels, omdat ze niet voldoen aan onze strenge duurzaamheidsvereisten voor intens gebruik en slijtage. De mode-industrie heeft andere mogelijkheden om deze materialen in een vroeg stadium te testen, omdat de kwaliteitseisen en levensduur van hun producten anders zijn dan de onze. Desondanks zijn we meer innovatieve materialen aan het toevoegen aan onze portfolio en doen we onderzoek naar alternatieven voor leer om hopelijk snel te kunnen gebruiken in onze wagens.”
Hoewel de vraag naar plantaardige materialen aan het groeien is, zijn de beste hoogwaardige alternatieven nog altijd niet even duurzaam als echt leer, dat natuurlijk, robuust, veelzijdig en ademend is. Als het goed wordt onderhouden, kan leer zelfs een leven lang meegaan.
Volgens een rapport van Lyst over bewuste mode wordt ‘vegan leer’ online ongeveer 33.100 keer opgezocht per maand, en dat aantal is nog aan het stijgen. Volgens dat rapport is de vraag naar milieuvriendelijk vegan leer ook gestegen, wat erop duidt dat consumenten zich er toenemend bewust van worden dat ‘vegan’ niet altijd ‘duurzaam’ betekent.
“In de automobielsector wordt pvc vaak besproken als een vegan alternatief voor leer”, legt Klarén uit. “Maar volledig omschakelen van echt leer naar plastic zou het gebruik van pvc doen stijgen, wat dan weer negatieve gevolgen heeft voor het milieu, zowel tijdens het productieproces als op het einde van de levenscyclus”.
“Net zoals de modesector heeft gedaan, blijven ook wij actief zoeken naar alternatieven voor leer terwijl we er bewust voor kiezen om in de tussentijd dit hoogwaardige nevenproduct van de voedingsindustrie te blijven gebruiken”, gaat ze verder. “Het leer dat we gebruiken is getraceerd en heeft een welzijnsgoedkeuring, en is voor ons de meest duurzame oplossing die er bestaat.”
Duurzaamheid is belangrijk van in het begin. De vijfde en zesde stap in productontwikkeling kunnen niet duurzaam zijn als de eerste stap dat niet is. Daarom is het gebruiken, ontwikkelen en onderzoeken van nieuwe materialen die duurzaam zijn gedurende hun volledige levenscyclus, de enige manier om vooruit te gaan.
