Nadenken over taboes met Belgische kunstenaar Thibeau Scarcériaux
Design is in alles verweven. Je hebt goede en slechte designs. En dan heb je ook designs die stemmen tot nadenken. Met zijn creaties verkent de Belgische functionele artiest en ontwerper Thibeau Scarcériaux de kracht van ontwerpen die mensen aan het denken zet — en die hen aanzet controversiële onderwerpen te bespreken.
Het fijne raakvlak van kunst en design
In de rand van Antwerpen maakt Thibeau zijn creaties in een verlaten brandweerkazerne, die in 2025 zal worden gesloopt. Een ideale studio voor een opkomende kunstenaar. Maar op dit moment is de ruimte gevuld met meubels uit de jaren 70 van de vorige eeuw, hangende fietsen, röntgenfoto's, ventilatieroosters met aluminiumfolie en honderden stukken glas.
Thibeau's carrière heeft hem door meerdere ontwerpdisciplines heen geleid, zoals industrieel productontwerp en meubelontwerp, tot in het fijne raakvlak van design en kunst.
"Naar mijn idee loopt er een dunne lijn tussen kunst en design. Ik hou van beide, en die wisselwerking uit zich dan ook in mijn werk. Ik wil unieke stukken maken die functioneel zijn, maar ook die handgemaakte, artistieke kwaliteit hebben," geeft hij aan.
Wanneer Thibeau aan een object begint te werken, is zijn creatie al grotendeels uitgewerkt in zijn hoofd. Op sommige van zijn ideeën broedt hij maandenlang, op andere zelfs meerdere jaren, voordat ze in iets tastbaars veranderen.
"Ongeveer 90 procent van mijn tijd denk ik na over het verhaal van een object, en dan besteed ik 10 procent aan het maken van het werkstuk. Het gaat meer om nadenken over hoe iets zal voortbestaan en minder om het creëren ervan", licht hij toe. "Het is een eigenaardig proces. Soms is het in een week klaar, maar soms duurt het ook jaren."
Kunst opent mogelijkheden om over taboes te praten.
Nadenken over het creëren van dingen en dingen creëren om over na te denken
Thibeau is gefascineerd door het concept van taboes. De meeste van zijn stukken snijden sociale, culturele of economische aspecten van een taboeonderwerp aan. Met die aanzet wil hij een dialoog creëren tussen zijn werk en de kijker. En waar mogelijk tussen hemzelf en het publiek.
"Kunst opent mogelijkheden om over taboes te praten. De objecten brengen een dialoog tussen de kijker en de kunstenaar op gang. Eigenlijk gaat het meer om de dialoog rond het kunstwerk dan om het object zelf", legt hij uit.
Een van zijn laatste stukken, de War Chair, is een krachtig voorbeeld van een doordacht kunstwerk dat stemt tot nadenken.
Thibeau werd diep getroffen door de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Dat inspireerde hem tot de creatie van een stoel van kogelbestendig glas zonder zichtbare verbindingen, die een ongestoorde continuïteit uitstraalt. Die naadloze aanblik wordt echter bruut verstoord door kogelinslagen, die het glas op vele plaatsen verbrijzelen, en ons herinneren aan de kwetsbaarheid van oorlogen. Het kunstwerk zet de kijker ertoe aan om na te denken over de fysieke en emotionele vernietigende kracht van een oorlog en de onzichtbare littekens die daarbij op individuen en samenlevingen achterblijven.
De vonk sloeg over. Tal van mensen gingen met Thibeau in gesprek over controversiële onderwerpen. "Het was niet zomaar smalltalk van één minuut. Ik voerde gesprekken van wel 20 minuten. Mensen hebben heel wat te vertellen over dit soort dingen", zegt Thibeau. "Volgens mij is het echt wel belangrijk om die ruimte voor dialoog te creëren. Dat is wat mensen verenigt."
Inspirerende rommelmarkten
Doorgaans denkt Thibeau lang na over een taboe of een concept voordat het tot leven komt. Maar soms vindt hij ook eerst het materiaal en volgt het idee pas later.
Thibeau bezoekt regelmatig rommelmarkten om inspiratie op te doen en zijn collecties aan te vullen. Hij is immers een verzamelaar van dingen. Dingen zoals glas en röntgenfoto's, die hem ooit kunnen inspireren om iets zinvols te creëren.
Een tijdlang was zijn ruimte gevuld met 2000 vierkante meter aan röntgenfoto's van menselijke lichaamsdelen die hij op een rommelmarkt vond. (Een typische Belgische rommelmarkt, verzekert hij). Geïnspireerd door de Black Lives Matter-beweging mondde dit later uit in de collectie "X-race", een reeks objecten die de kijker uitnodigen om na te denken over racisme.
Voor zijn tentoonstelling in de Polestar Space in Brussel haalde hij alles uit de kast.
Polestar Gallery - een platform voor lokale creatieve geesten
Voor kunstenaars en ontwerpers is een creatie maar de helft van de uitdaging. Veel kunstwerken krijgen echter nooit het podium dat ze verdienen. Polestar heeft zich voorgenomen daar verandering in te brengen.
Dit najaar openen onze Polestar Spaces in Brussel, Antwerpen, Gent en Hasselt hun deuren voor lokale ontwerpers uit verschillende disciplines, om er hun nieuwste projecten tentoon te stellen.
"Door ontwerpers een platform te bieden voor hun creaties, hopen we innovatieve ideeën te katalyseren die niet alleen inspireren, maar ook grenzen verleggen”, aldus Femke Brouns, Head of Marketing, PR and Events, Polestar Belgium. "Dit initiatief bevestigt ook opnieuw de inspirerende kracht van samenwerking als middel om zinvolle verandering teweeg te brengen."
Thibeau bijt de spits af met zijn bijdrage 'Reflective Visions'. De installatie, gemaakt van gerecycleerd glas en spiegels, geeft vorm aan een wereld waarin artistieke expressie en milieubewustzijn hand in hand gaan. De creatie geeft deze materialen niet alleen een nieuw leven, maar nodigt ook uit tot introspectie en transparantie.
Als je dit najaar in Vlaanderen moet zijn, pik dan de tentoonstellingen van "Polestar Gallery" in onze Space van Hasselt, Antwerpen of Gent mee.
